Selahattin Erol - Süryani ve Müslümanların birlikte işlettikleri 65 tane dükkan ve Süryani çarşısı olarak bilinen eski çarşı Dargeçit Belediyesi ve Diyarbakır Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğü tarafından “Tarihi Çarşıyı Canlandırma Projesi” kapsamında restore ediliyor.
Tarihi Süryani Çarşısı ve Sûka Kevîn olarak biliniyor. Çarşının hemen yanında Mor Kuryakos Süryani Kadim Kilisesi bulunuyor.
Yaşanan göçlerden dolayı Süryanilerin bölgeyi terk etmeleriyle artlarında bıraktıkları işletmeleri Müslümanlar devr alarak bir süre daha işlettiler. Ancak çarşının eski canlılığını yitirmesi nedeniyle dükkanlar yavaş yavaş boşaldı. Uzun süre bakımsız kalan tarihi çarşı, Diyarbakır Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğü tarafından yeniden gün yüzüne çıkarılarak turizme kazandırılıyor.
Diyarbakır Rölöve ve Anıtlar Müdür Cemil Koç, Dargeçit’te Tarihi Çarşıyı Canlandırma Projesi ve Sokak Sağlıklaştıma çalışmaları kapsamında, Safa caddesi üzerinde bulunan demokrasi sokaktaki tarihi Süryani Çarşısının restorasyon çalışmalarını yürütmekte olduklarını kaydetti.
Koç, şunları kaydetti: “2021 yılında restorasyon proje sonrasında anlaşma projelerinin çalışmalarını tamamladık. İlgili koruma kurulundan onaylanarak çalışmalara 2023 başında ocak ayında start verildi. Şu an çarşının tescili 40 tane teşhis siz 15 tane olmak üzere 65 tane dükkanının restorasyon ve onarım çalışmaları gerçekleştiriliyor. Bunun yanı sıra sokağa bakan tescili olmayan hane 15 hanenin de sokak iyileştirme çalışmaları devam ettiriliyor. İş kapsamında özellikle tescilli yapılarımızın stabilitesini sağlayacak güçlendirme çalışmalarını gerçekleştiriyoruz. Üst ölçülerindeki betonarme muhtes yapıları kaldırılması ve yapıların içerisindeki aralarda ki muhtes duvarların bertaraf edilerek kaldırılması çalışmaları bitmiş durumdadır. Hali hazırda iç mekânlarda özellikle duvarlarda derz açma, derz yapma ve yüzey temizlikleri ile üst örtülerindeki yalıtım çalışmaları ve sokak dokusundaki döşemelerde deki tesisatın yer altına alınmasıyla ilgili çalışmalar yoğun bir şekilde devam ediyor. Yakın tarihte de buradaki restorasyon ve sokak sağlıklaştırma çalışmalarının nihayete erdirip ilçenin ve ilimizin turizmine kazandırmayı hedefliyoruz.” Dedi.
Koç, ayrıca Diyarbakır, Mardin ve Dara üçgenini düşünüldüğü zaman önemli bir gezi rotasyonu oluşturulacağını, Dargeçit’te özellikle Süryani çarşısının restore edilerek tekrar turizme kazandırılması hemen yanı başında devam eden boncuklu tarladaki arkeolojik kazılarla birlikte değerlendirildiğinde yeni bir rotasyon alanının kazandırılacağını aktardı.
