Keşfetimiz artık 5 saniyelik sağlık profesörleriyle dolmuş. Ağrı çeken Ayşe teyzemiz de "Yapayım, ne olacak ki?" deyip deniyor. Sonu acil sıralarında bitiyor.
Haftalık rutininizde, komşunuzdan ya da internetten duyduğunuz "doğru" sandığınız birçok sağlık tavsiyesi olabilir. Instagram, YouTube keşfetlerimiz artık 5 saniyelik sağlık profesörleriyle dolmuş durumda. Haftalardır ağrı çeken Ayşe teyzemiz de "Bir umut yapayım, ne olacak ki?" deyip deniyor. Sonuç: Beli tutuk, acil sıralarında bitiyor. Konu Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon (FTR) olduğunda, yanlış bilgiler iyileşmeyi geciktirip sorunu daha da büyütebiliyor.
Bugün, fizik tedavi yöntemi hakkındaki en yaygın 4 yanlış inanışı masaya yatırıyoruz.
❌ Yanlış 1: "Fizik Tedavi Masajdır/Elektriktir. Tedaviye Her Gün Gitmeliyim."
✅ DOĞRUSU: Fizyoterapi Bir Bilimdir. Tedavi Sıklığı Kişiye Özeldir.
"Fizik tedavi 21 seans olmalıdır" veya "Her gün gidilmelidir" gibi kalıplar doğru değildir. Tedavi sürecinizin uzunluğu, hastalığınızın türüne ve vücudunuzun cevabına göre fizyoterapistiniz tarafından belirlenir. 1 seans da olabilir, 40 seans da.
- Masaj mı? Hayır. Masaj, 20 binden fazla teknikten sadece biri. Biz, eklemlerinizi düzeltmek için biyomekanik bilgi gerektiren özel teknikler (manipülasyon/mobilizasyon) kullanırız.
- Elektrik mi? Hayır. Elektrotlar sadece araçtır. Vücudunuzdaki onarımı başlatan, doğru zamanda uygulanan doğru egzersizdir. Unutmayın, maharet cihazda değil, onu doğru kullanan uzmandadır.
❌ Yanlış 2: "Fizik Tedavi Sadece Yaşlılar İçindir ve Hemen Sonuç Vermelidir."
✅ DOĞRUSU: FTR Her Yaşa Şifadır ve Sabır Gerektirir.
Fizik tedaviye sadece 70 yaş üstü kişilerin, ameliyattan sonra gittiği düşünülür. Oysa FTR'nin uygulandığı yüzlerce alan var:
• 👶 Pediatri (Bebek ve Çocuk Sağlığı): Gelişim Gerilikleri: Bebeklerde emekleme, oturma, yürüme gibi motor becerilerin gecikmesi.
Serebral Palsi (SP): Doğumsal veya erken dönemde edinilmiş hareket ve duruş bozukluklarının yönetimi. Tortikolis: Boyun eğriliği.
• 🧍 Kas-İskelet ve Spor (Gençler ve Yetişkinler): Spor Yaralanmaları: Bağ (ligament), tendon ve kas yırtıkları sonrası tam fonksiyonel dönüş.
Duruş Bozuklukları: Skolyoz, kifoz gibi omurga eğriliklerinin cerrahi dışı yönetimi ve duruş eğitimi.
Kronik Ağrılar: Ameliyat gerektirmeyen bel ve boyun fıtıkları, fibromiyalji, kireçlenmeler (osteoartrit) ve tendinitler.
• 🧠 Nörolojik Rehabilitasyon: İnme (Felç): Hareket yeteneğini yeniden kazanma, denge ve yürüme eğitimi.
Multipl Skleroz (MS) ve Parkinson: Hastalık ilerlemesini yavaşlatmak, dengeyi korumak ve yürüme kalitesini artırmak.
Omurilik Yaralanmaları: Kısmi veya tam felç durumlarında maksimum bağımsızlık hedefine ulaşmak.
• 🤰 Özel Alanlar (Kadın ve Kalp Sağlığı): Kadın Sağlığı: Hamilelikte bel ve pelvik ağrıların giderilmesi, pelvik taban rehabilitasyonu (idrar kaçırma, kronik pelvik ağrı).
Kardiyak Rehabilitasyon: Kalp krizi veya kalp ameliyatı sonrası hastanın günlük aktiviteye güvenle dönmesi.
Ayrıca iyileşme, bir "ağrı kesici" almak gibi anlık olmaz. Özellikle inme (felç) gibi nörolojik hastalıklar aylar süren sabır ister. "İlk seansta ağrım geçsin" beklentisi, tedaviden soğumanıza neden olur. Sabırlı ve istikrarlı olun, sonuç kaçınılmazdır.
❌ Yanlış 3: "Egzersizleri İnternetten Bakıp Evde Yapabilirim."
✅ DOĞRUSU: Yanlış Egzersiz Mevcut Sorunu Büyütür. Uzman Gözetimi Şarttır.
Fizyoterapistinizin size önerdiği egzersizler, ev arkadaşınızın veya internette gördüğünüz bir fitness fenomeninin egzersizleri değildir. Onlar, sizin özel teşhisinize, kas gücünüze ve eklem limitasyonunuza göre milimetrik olarak belirlenir.
Yanlış formda veya fazla tekrarda yapılan bir egzersiz, omuz ekleminize veya bel omurlarınıza ciddi hasar verebilir, hatta var olan probleminizi kötüleştirebilir. Tedaviye katkı sağlamak için, egzersizleri tam olarak tarif edildiği gibi yapın ve bir sonraki randevunuzda fizyoterapistinize sormaktan çekinmeyin.
❌ Yanlış 4: "Fizik Tedavi, Pahalı Cihazlarla Yapılmazsa İşe Yaramaz."
✅ DOĞRUSU: Tedavinin Kahramanı Cihaz Değil, Sizin Vücudunuz ve Egzersizdir.
Robotik yürüme veya büyük pahalı makineler etkileyici görünebilir, ama bilimin söylediği net: Hemen hemen tüm kas-iskelet sistemi rahatsızlıklarında birincil tedavi, fizyoterapistinizin elleriyle uyguladığı teknikler (manuel terapi) ve size özel hazırladığı egzersizlerdir.
Cihazlar sadece bir destekleyici araçtır. En lüks makine bile, doğru zamanda doğru egzersiz yapılmadıkça bir işe yaramaz. Bizim için en değerli cihaz, hastanın kendi vücudunun iyileşme potansiyelidir.
Sevgili okuyucu, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon; ağrıyı geçici olarak dindirmek yerine, ağrının nedenini kökten çözmeyi ve yaşam kalitenizi artırmayı hedefler.
Hakkındaki yanlış inançları bir kenara bırakın. Sağlıklı, ağrısız ve hareketli bir yaşam için fizyoterapistinizle birlikte size özel tedavi deneyimleyin.
Soru ve görüşleriniz için bize yazabilirsiniz.
Fizyoterapist Merve ÖZGÜN
