Süryanice İL İsmi ve Anlamı

Süryanicede kavramsallaştırmanın yahut isimlendirmenin kapsamı hayli geniş ve dinamiktir. Çünkü Süryanicede ismin etki-telkin etme ve etkileşim gücü vardır. Genellikle isimdeki hatırayı canlı tutma, sembolize etme, yüceltme ve yansıtma konusunda arzulanan etkiyi ve etkileşimi oluşturma beklentisiyle isimlendirme yapılır. Bir kültürün önemlilik yahut önemsizlik ölçüleri bakımından bir hayli mühim görülen kavramsallaştırma veya isimlendirme, birey ve toplum yaşamında ayırt edici özelliklere ve etkilere sahiptir.

Bu minvalde, Tanrı, Allah anlamına gelen İL ismi veya takısı Süryani kültüründe çok önemli aynı zamanda güzide bir yere sahiptir. Yaşamın merkezinde yer alan bir ısı küresi gibidir. Bağışlayıcı anlamlara sahiptir. Bütün varlığı kuşatır. Kültür binasının en üst katında ve derin katmanlarında ikamet eder.

Süryani kültüründe ilahi anlamlara ve özelliklere dikkat çekmek için il eki kullanılarak çeşitli birleşik isim tamlamaları oluşturulmuştur.

İlahi sisteme olan bağlılığın dışavurumu olan bu durum, akışa ve güncele anlam katmanın, sorunlara ve zorluklara meydan okumanın başka bir yorumu olsa gerek. Anlaşılır olması için bu isimlerden bazılarını aktarmanın faydalı olacağına inanıyorum.

Kuytu köşelerde yok oluşu bekleyen bu isimlerden bazıları şunlardır:

Hadil (ilahi birlik),

Ahil (ilahi kardeş),

Habil/Yabil/Yabila (ilahi vergi),

Gazil (ilahi hazine),

Zenil (ilahi silah),

Zahril (ilahi hüzme),

Tobil (ilahi iyilik),

Tebil (ilahi haber),

Kinil (ilahi adalet),

Moril/Maril (ilahi sahib),

Nuril (ilahi ışık),

Sabil/Sabila (ilahi irade),

Uthril (ilahi zenginlik),

Suril (İlahi suret),

Samhil (İlahi ışın),

Damila (ilahi benzeme),

Danīēlle (ilahi yargı),

Habila (ilahi çiçek),

Hubila (ilahi aşk),

Ebil (ilahi meyve),

Emil/Emila (ilahi anne),

Yamila (ilahi deniz),

Sabril/Sabrile (ilahi umut),

Ruhil/Rohēl (ilahi ruh),

Rabil/Rabila (ilahi büyüklük),

Ramil/Ramila (ilahi yücelik),

Rafil/Rafail (ilahi an),

Şemil/Şamila (ilahi isim),

Tadil/Tadila (ilahi bahar) vb…

Hubil’da / İlahi sevgide esen kalın.

Yusuf Beğtaş